มาตรฐานน้ำประปาหมู่บ้าน
ว่าด้วยเรื่องของมาตรฐานน้ำประปาหมู่บ้าน กรมทรัพยากรน้ำได้ถ่ายระบบน้ำประปาหมู่บ้านให้กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทั่วประเทศไทยตั้งแต่ พ.ศ. 2546 มีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพระบบประปาหมู่บ้านให้เพียงพอต่อความต้องการและมีคุณภาพได้มาตรฐาน เป้าหมายคือให้คนในชุมชนได้อุปโภคและบริโภคน้ำที่ปลอดภัยและเพียงพอต่อความต้องการ อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันหลายพื้นที่ยังพบปัญหาการขาดแคลนน้ำอุปโภคบริโภค รวมถึงน้ำที่ไม่สะอาด บางแห่งยังขาดการบริหารจัดการระบบประปาหมู่บ้านที่ถูกต้องเพราะไม่มีองค์ความรู้เกี่ยวกับการบริหารระบบประปาของหมู่บ้าน
มาตรฐานน้ำประปาหมู่บ้าน คืออะไร
มาตรฐานน้ำประปาหมู่บ้าน คือ แผนยุทธศาสตร์การบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของประเทศ การทำระบบผลิตน้ำประปาหมู่บ้านมีเป้าหมายเพื่อพัฒนาระบบประปาหมู่บ้าน เพิ่มประสิทธิภาพของระบบประปาหมู่บ้านทำให้คนในชุมชนมีน้ำไว้สำหรับอุปโภคและบริโภคอย่างปลอดภัย มีน้ำเพียงพอต่อความต้องการ ป้องกันปัญหาขาดแคลนน้ำแบบยั่งยืน กรมทรัพยากรน้ำในฐานะหน่วยงานที่ได้รับมอบหมายในภารกิจครั้งนี้จึงได้จัดทำหลักเกณฑ์และมาตรฐานระบบประปาหมู่บ้าน เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นหรือผู้ที่ปฏิบัติงานด้านระบบประปาหมู่บ้านได้นำไปใช้เป็นแบบแผนหรือแนวทางในการบริหารจัดการเพื่อยกระดับระบบประปาหมู่บ้านในพื้นที่ของตนให้มีมาตรฐานมากขึ้น
หลักเกณฑ์มาตรฐานน้ำประปาหมู่บ้าน มีอะไรบ้าง
หลักเกณฑ์มาตรฐานน้ำประปาหมู่บ้านเราจะอธิบายตั้งแต่กรอบแนวคิดในการทำงานไปจนถึงหลักเกณฑ์ประเมินคุณภาพระบบประปาหมู่บ้านเพื่อให้มองเห็นภาพและเข้าใจมากขึ้น รายละเอียดสำคัญ มีดังนี้
1.จัดตั้งคณะทำงานฯ
จัดตั้งคณะทำงานจัดทำร่างหลักเกณฑ์แนวทางในการประเมินมาตรฐานระบบประปาหมู่บ้าน และคณะทำงานที่ช่วยสนับสนุนการประเมินมาตรฐานคุณภาพระบบประปาหมู่บ้าน ประกอบด้วยหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น การประปาส่วนภูมิภาค กรมอนามัย กรมทรัพยากรน้ำและกรมทรัพยากรน้ำบาดาล
2.กำหนดหลักเกณฑ์และมาตรฐานคุณภาพ
กำหนดหลักเกณฑ์และมาตรฐานคุณภาพระบบประปาหมู่บ้านเพื่อกำหนดเป็นพื้นฐาน ต้องมีหลักเกณฑ์ขององค์ประกอบในการประเมินคุณภาพ ซึ่งในแต่ละหลักเกณฑ์จะต้องมีมาตรฐานที่ใช้กำกับดูแล คณะทำงานฯ ร่วมพิจารณาเพื่อกำหนดหลักเกณฑ์และมาตรฐานระบบประปาหมู่บ้าน มี 5 หลักเกณฑ์ ได้แก่
- ด้านระบบประปา
- ด้านแหล่งน้ำดิบ
- ด้านการบริหารจัดการระบบประปา
- ด้านปริมาณน้ำ แรงดันน้ำ และคุณภาพของน้ำ
- ด้านการควบคุมการผลิตและการบำรุงรักษาระบบประปาหมู่บ้าน
3.จัดทำแบบประเมินคุณภาพและเกณฑ์การให้คะแนน
แบบประเมินคุณภาพเครื่องมือที่ใช้ประเมินคุณภาพน้ำของระบบประปาหมู่บ้านโดยนำข้อมูลมาวิเคราะห์ทำให้ทราบสถานภาพของระบบประปา ว่ามีคุณภาพหรือไม่ สำหรับเกณฑ์การให้คะแนน มีระดับดีมาก ดี พอใช้ ต้องปรับปรุงและต้องปรับปรุงเร่งด่วน
4.หลักเกณฑ์ประเมินคุณภาพระบบประปาหมู่บ้าน
หลักเกณฑ์ประเมินคุณภาพระบบประปาหมู่บ้าน องค์ประกอบที่ต้องพิจารณา มีทั้งหมด 5 ด้านได้แก่
- ด้านแหล่งน้ำดิบ แหล่งน้ำผิวดินและแหล่งน้ำบาดาลจะต้องเป็นไปตามมาตรฐานจะต้องมีความเหมาะสมสามารถนำไปผลิตน้ำประปาได้
- ด้านระบบประปาไม่ว่าจะเป็นระบบประปาบาดาลหรือระบบผิวดิน ทั้งระบบผลิตและระบบจ่ายน้ำประปาต้องมีสภาพมั่นคง แข็งแรง พร้อมใช้งาน มีองค์ประกอบครบถ้วน
- ด้านการควบคุมการผลิตและบำรุงรักษา ผู้ควบคุมต้องมีความรู้ ความเข้าใจในการดูแลและการบำรุงรักษาระบบน้ำประปาหมู่บ้านอย่างถูกต้อง การซ่อมแซมต้องดำเนินการอย่างรวดเร็ว มีการควบคุมปริมาณน้ำสูญเสียให้อยู่ในเกณฑ์ที่กำหนด
- ด้านปริมาณน้ำและคุณภาพน้ำประปา ปริมาณน้ำที่ผลิตได้ต้องเพียงพอต่อความต้องการของคนในชุมชน แรงดันต้องไหลครอบคลุม คุณภาพน้ำประปาต้องสะอาดปลอดภัย น้ำประปาต้องดื่มได้เป็นไปตามเกณฑ์ของกรมอนามัย
การบริการจัดการระบบการผลิตน้ำประปาหมู่บ้านจะต้องดำเนินการให้ได้มาตรฐานเพื่อให้คนในชุมชนมีน้ำสะอาดปลอดภัยไว้อุปโภคและบริโภค ป้องกันปัญหาขาดแคลนน้ำ ซึ่งการบริหารจัดการระบบน้ำประปาหมู่บ้านต้องอาศัยการทำงานร่วมกันของหลายๆ ฝ่าย และต้องให้ความสำคัญในทุกกระบวนการผลิต ตั้งแต่การจัดหาแหล่งน้ำดิบไปจนถึงการแจกจ่ายน้ำประปาให้แก่คนในชุมชน
