หลายคนคงเคยได้ยินข่าวหรือมีประสบการณ์เปิดน้ำก๊อกแล้วเจอสิ่งแปลกปลอมเล็ก ๆ ไหลออกมาพร้อมน้ำ หนึ่งในนั้นก็คือ ตัวสงกรานต์ หรือที่หลายคนรู้จักกันในชื่อ ตัวร้อยขา ทำให้หลายคนสงสัยว่ามันเข้ามาได้อย่างไร แล้วน้ำที่เราใช้ยังปลอดภัยอยู่ไหม
บทความนี้จะพาคุณไปทำความรู้จักกับตัวสงกรานต์ให้มากขึ้นว่าคืออะไร มาจากไหน ทำไมถึงโผล่มาในน้ำประปา และเป็นอันตรายต่อมนุษย์หรือไหม พร้อมวิธีรับมือเมื่อพบเจอตัวสงกรานต์
ตัวสงกรานต์คืออะไร
ตัวสงกรานต์ หรือที่หลายคนเรียกกันว่าตัวร้อยขา คือ สัตว์ขาปล้องขนาดเล็กถึงกลาง มีลำตัวแบ่งเป็นปล้อง ๆ และมีขาจำนวนมาก โดยทั่วไปจะมีสีดำหรือสีน้ำตาลเข้ม ชอบอาศัยอยู่ในที่ชื้น เช่น ใต้ใบไม้ ดินเปียก หรือมุมบ้านที่มีความชื้นสูง ตัวสงกรานต์ไม่กัดคนและไม่เป็นอันตรายร้ายแรง แต่การพบในน้ำหรือบ้านเป็นสัญญาณที่ช่วยบ่งบอกว่ามีความชื้นหรือความสะอาดของพื้นที่อาจไม่เพียงพอ
ตัวสงกรานต์มาจากไหน
ตัวสงกรานต์หรือตัวร้อยขา มักอาศัยอยู่ในพื้นที่ชื้นตามธรรมชาติ เช่น ตามดิน ใต้ใบไม้ หรือกองซากพืชที่เน่าเปื่อยรอบบ้าน เมื่อสิ่งแวดล้อมในบ้านมีความชื้นสูง เช่น บริเวณสวน มุมห้องน้ำ หรือพื้นที่อับลม ก็สามารถดึงดูดให้ตัวร้อยขาเข้ามาได้ บางครั้งมันอาจเลื้อยเข้ามาตามรอยแตกของท่อ รอยรั่ว หรือช่องเล็ก ๆ รอบบ้าน ทำให้หลุดเข้าไปในระบบน้ำหรือถังเก็บน้ำจนเราพบเห็นในก๊อกน้ำได้นั่นเอง
ทำไมถึงมีตัวร้อยขาโผล่มาในน้ำประปาได้
การที่ตัวสงกรานต์หรือตัวร้อยขาหลุดเข้ามาอยู่ในน้ำประปาไม่ใช่เรื่องปกติ แต่สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น
- ท่อประปาก่อนหรือแตกรั่ว ทำให้มีช่องว่างที่ทำให้ตัวร้อยขาเลื้อยเข้าไปอาศัย และถูกพัดออกมาที่ก๊อก
- ถังเก็บน้ำที่ไม่สะอาดหรือปิดไม่สนิท ฝุ่น เศษใบไม้ หรือรูเล็ก ๆ รอบถังอาจเป็นทางให้สัตว์เลื้อยคลานเข้าไปได้
- การซ่อมบำรุงระบบน้ำไม่ทั่วถึง หากไม่มีการตรวจสอบหรือทำความสะอาดท่อและถังเก็บน้ำเป็นประจำ โอกาสที่ตัวสงกรานต์จะอาศัยอยู่ก็สูงขึ้น
หากระบบน้ำไม่ปิดสนิทหรือไม่ได้รับการดูแลอย่างสม่ำเสมอ ก็มีโอกาสที่ตัวร้อยขาจะเล็ดลอดเข้ามาในน้ำประปาได้
ปัจจุบันยังมีการพบตัวสงกรานต์ในน้ำประปาไหม
ปัจจุบันการพบตัวสงกรานต์หรือตัวร้อยขาในน้ำประปาเกิดขึ้นน้อยมาก เนื่องจากระบบประปาส่วนใหญ่มีการปรับปรุงให้ได้มาตรฐาน ทั้งการกรอง การฆ่าเชื้อ และการดูแลคุณภาพน้ำอย่างต่อเนื่อง
อย่างไรก็ตาม หากบ้านใดมีท่อเก่า ถังเก็บน้ำชำรุด หรือไม่ได้ทำความสะอาดเป็นประจำ ก็อาจพบตัวสงกรานต์หลุดเข้ามาได้อยู่บ้าง
ดังนั้น แม้โอกาสจะน้อย แต่ก็ไม่ควรละเลยการดูแลระบบน้ำในบ้าน เพื่อความมั่นใจว่าน้ำประปาที่ใช้สะอาดและปลอดภัยจริง ๆ
ตัวสงกรานต์หรือตัวร้อยขาอันตรายไหม
โดยทั่วไป ตัวสงกรานต์ไม่เป็นอันตรายร้ายแรงต่อคน เพราะมันไม่มีพิษ ไม่กัด และไม่ใช่พาหะนำโรคเหมือนแมลงบางชนิด แต่ถ้าเผลอกินเข้าไปโดยไม่ได้ตั้งใจ อาจทำให้เกิดการระคายเคือง หรือเกิดปัญหาในระบบทางเดินอาหารได้
สิ่งที่ควรระวังคือการพบตัวสงกรานต์ในน้ำ เพราะมันสะท้อนถึงความไม่สะอาดของระบบน้ำ ซึ่งหากปล่อยไว้อาจเสี่ยงต่อการปนเปื้อนของสิ่งสกปรกหรือเชื้อโรคอื่น ๆ ตามมา
ดังนั้น แม้ตัวสงกรานต์จะไม่เป็นอันตราย แต่ก็ถือเป็นสัญญาณเตือนให้เราตรวจสอบและดูแลคุณภาพน้ำอย่างจริงจัง
หากพบเจอควรทำอย่างไร
หากพบตัวสงกรานต์ในน้ำก๊อก ควรจัดการอย่างรอบคอบเพื่อความปลอดภัยและป้องกันไม่ให้เกิดซ้ำ โดยสามารถทำได้ ดังนี้
- หยุดใช้น้ำทันที เพื่อป้องกันการบริโภคน้ำที่อาจปนเปื้อนสิ่งสกปรกหรือเชื้อโรคอื่น ๆ
- ตรวจสอบท่อและถังเก็บน้ำ มองหารอยรั่ว รอยแตก หรือช่องว่างที่เลื้อยคลานเข้ามาได้
- ทำความสะอาดถังเก็บน้ำอย่างน้อยปีละ 1-2 ครั้ง เพื่อลดคราบตะกอนและแหล่งสะสมของสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ
- ติดตั้งตะแกรงกรองหรือตัวกรองน้ำเพิ่มเติม เพื่อป้องกันไม่ให้สัตว์หรือสิ่งแปลกปลอมเล็ดลอดออกมาพร้อมน้ำ
- ติดต่อหน่วยงานประปาหรือช่างผู้เชี่ยวชาญ หากปัญหาเกิดซ้ำหรือไม่สามารถแก้ไขเองได้ เพื่อให้ตรวจสอบระบบน้ำอย่างละเอียด
จะเห็นได้ว่า การจัดการเหล่านี้ไม่เพียงช่วยแก้ปัญหาตัวสงกรานต์ในน้ำ แต่ยังช่วยรักษาความสะอาดและคุณภาพน้ำประปาในบ้านให้ปลอดภัยต่อการใช้งานทุกวันด้วย
